به گزارش خبرنگار خبرگزاری «حوزه» آیت الله محمدجواد فاضل لنکرانی در درس خارج فقه خود پیرامون شخصیت نورانی پیامبراکرم(ص) اظهارکرد: این ایام مصادف با ولادت پیامبر اکرم(ص) و امام صادق (ع) مناسب است مقداری در این آیه شریفه تأمل کنیم. آیه ۴۱ از سوره مبارکه نساء می‌فرماید فَکَیْفَ إِذا جِئْنا مِنْ کُلِّ أُمَّةٍ بِشَهِیدٍ وَ جِئْنا بِکَ عَلی‌ هؤُلاءِ شَهِیداً، خدای تبارک و تعالی در آیات قبل از این آیه، درباره مجازات افراد ظالم، فاسق و بدکار آیاتی را ذکر فرمودند و در این آیه اشاره به مسئله شهود در روز قیامت است. ما در قیامت برای اعمال شهودی داریم، یعنی خدای تبارک و تعالی برای اعمال یک انسان شهودی دارد، اولین شاهد خود خدای تبارک و تعالی است.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم افزود: در یک کلامی از امیرالمؤمنین علیه السلام است که حضرت فرمود: اتَّقُوا مَعَاصِیَ اللهِ فِی الْخَلَوَاتِ، فَإِنَّ الشَّاهِدَ هُوَ الْحَاکِمُ، فرمود وقتی که خلوتی پیدا می‌کنید معصیت خدا نکنید و بپرهیزید از معصیت خدا در خلوات، چرا؟ ‌ برای اینکه همان که حاکم هست همان شاهد است، یعنی محکمه قیامت با محکمه دنیا فرق دارد در محکمه دنیا حاکم خودش شاهد بر عمل نبوده اما در قیامت حاکم خودش شاهد بوده و این خیلی مسئله مهمی است که ما باید به آن توجه کنیم.

استاد برجسته حوزه علمیه قم ادامه داد: در درجه اول شاهد بر اعمال خداست، دوم، پیامبران هر امتی شاهدند بر اعمال امت خودشان، فَکَیْفَ إِذا جِئْنا مِنْ کُلِّ أُمَّةٍ بِشَهِیدٍ پیامبر هر امتی کارنامه و اعمال آن امت در نزدش ثابت است و هر پیامبری در زمان خودش این قدرت را داشته که شاهد بر همه اعمال امت خودش باشد بعد نسبت به پیامبر می‌فرماید وَ جِئْنا بِکَ عَلی‌ هؤُلاءِ شَهِیداً، در مشارٌ إلیه هؤلاء دو احتمال وجود دارد؛ یکی اینکه مشارٌ إلیهش امت اسلامی باشد یعنی همین امت آخر الزمان، پیامبر همان طوری که انبیاء گذشته هر کدام شاهد بر اعمال خودشان بودند پیامبر ما هم شاهد بر اعمال امت خودش هست، الآن هم پیامبر شاهد بر اعمال من و شما است و این خیلی مطلب مهمی است چون همه ما این افتخار را داریم که جزء امت پیامبر آخر الزمان هستیم باید بدانیم که او شاهد بر اعمال ما است، شاهد است بر اینکه مردم و انسان‌هایی که به عنوان مسلمان هستند اینها چه می‌کنند، چه اعمالی را انجام می‌دهند؟ حالا هر قشری به تناسب خودش. یک احتمال دیگری هم در این مشارٌ إلیه هؤلاء وجود دارد و آن اینکه مشارٌ إلیهش برمی‌گردد به انبیاء گذشته.

آیت الله فاضل لنکرانی بیان داشت: فَکَیْفَ إِذا جِئْنا مِنْ کُلِّ أُمَّةٍ بِشَهِیدٍ یعنی ما شاهد هر امتی را در قیامت می‌آوریم و او بر اعمال امت خودش شهادت می‌دهد وَ جِئْنا بِکَ عَلی‌ هؤُلاءِ که هؤلاء را بزنیم به انبیاء گذشته، یعنی پیامبر ما مقامی دارد که شاهد بر انبیاء گذشته باشد، نسبت به کارهای انبیاء گذشته، نسبت به اینکه آنها رسالت‌شان را درست انجام دادند یا نه؟ نسبت به اعمال انبیاء گذشته چه کسی باید شاهد باشد و شهادت بدهد؟ پیامبر ما.

وی ادامه داد: یک چنین مقامی که خدای تبارک و تعالی پیامبر ما را شاهد بر همه انبیاء گذشته قرار بدهد وَ جِئْنا بِکَ عَلی‌ هؤُلاءِ یعنی شهدای امم گذشته که انبیاء گذشته هستند. ما در قرآن آیه‌ی دیگری داریم، در آیه ۱۴۳ سوره بقره وَکَذَلِکَ جَعَلْنَاکُمْ أُمَّةً وَسَطًا لِتَکُونُوا شُهَدَاءَ عَلَی النَّاسِ وَیَکُونَ الرَّسُولُ عَلَیْکُمْ شَهِیدًا خود این آیه سه گروه را مطرح می‌کند، یک گروه مخاطبین هستند وکذلک جعلناکم امة وسطا، این امت وسط شهداء بر مردم باشند، پس مردم می‌شوند گروه دوم، و یکون الرسول علیکم شهیدا، رسول می‌شود گروه سوم. یعنی بین مردم و بین رسول باید یک گروهی باشند که عنوان امت وسط را دارد، آن گروه چه کسانی هستند؟ کسانی که شاهد اعمال مردم هستند پیامبر ما هم شاهد اعمال آنهاست، هست وَیَکُونَ الرَّسُولُ عَلَیْکُمْ شَهِیدًا، ما البته یک آیاتی داریم إِنَّا أَرْسَلْنَاکَ شَاهِدًا وَمُبَشِّرًا وَنَذِیرًا در اینکه پیامبر شاهد اعمال همه امت هست بحثی نداریم ولی قبل از این شهود نسبت به اعمال امت پیامبر ما شاهد بر این گروهی است که این گروه شاهد بر اعمال مردم هستند، آن گروه ائمه معصومین علیهم السلام هستند، غیر از ائمه معصومین ما گروه دیگری نداریم لذا خود این آیه اصلاً اگر یک کسی بگوید از کجای قرآن مسئله امامت استفاده می‌شود، از این آیه بدون اینکه ما روایتی را بخواهیم به آن ضمیمه کنیم، بگوئیم این آیه سه گروه را می‌گوید، یک گروه پیامبر است، یک گروه مردم هستند، یک گروه هم کسانی که بر مردم شاهدند و پیامبر بر آنها شاهد است.

رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) گفت: وقتی می‌گوئیم قرآن مهیمن بر همه کتاب‌های آسمانی است، قرآن احاطه دارد و سیطره دارد بر همه کتاب‌های آسمانی، قرآن فوق همه کتاب‌های آسمانی است که بلا تردید و بلا شک هست ولی وقتی راجع به خود ذات مبارک پیامبر هم می‌خواهیم بحث کنیم می‌گوئیم پیامبر ماه یک عظمتی دارد که این چنین است، شاهد بر اعمال انبیاء گذشته است پس باید خلقت نوریه او قبل از همه اینها باشد، این آیه ۴۱ در سوره نساء و ۱۴۳ بقره آن هم مسئله مهمی است که خدای تبارک و تعالی برای امت آخر الزمان سه گروه درست می‌کند، از زمان خود پیامبر تا شروع قیامت، مردمی که می‌خواهند بیایند یک گروه را به عنوان شاهد بر اعمال مردم قرار داده که این شاهد هم باید زمانی حضور داشته باشد.

استاد برجسته حوزه علمیه قم افزود: یک گروه را هم شاهد بر این شهدا قرار داده، آنکه شاهد بر اعمال مردم است ائمه معصومین هستند لذا در بعضی از روایاتی که وارد شده ائمه فرمودند نحن الامة الوسطی این امت وسطا  وَکَذَلِکَ جَعَلْنَاکُمْ أُمَّةً وَسَطًا، امت وسطا ما هستیم، نحن شهداء الله علی خلقه و حججه فی أرضه، نحن الشهداء علی الناس این آیه شریفه که می‌فرماید هست وَکَذَلِکَ جَعَلْنَاکُمْ أُمَّةً وَسَطًا لِتَکُونُوا شُهَدَاءَ عَلَی النَّاسِ نه تنها مصداق بارزش، گاهی اوقات برخی در سخنرانی‌هایشان این آیه شریفه را امت وسط را به همه مردم مسلمان تطبیق می‌کنند، می‌گویند مسلمان‌ها امت معتدل هستند، امت وسط هستند، اگر ما امت وسط را به همه مسلمان‌ها تطبیق بدهیم لتکونوا شهداء علی الناس یعنی چه؟ اینها شاهد بر خودشان بشوند؟ پس باید این امت وسط یک گروه دیگری باشند غیر از ناس، که این گروه شاهد بر اعمال مردم هستند از همین آیه شریفه به خوبی استفاده می‌شود ائمه معصومین علیهم السلام شاهد بر اعمال ما است، امام زمان (عج) شاهد بر اعمال مااست، این یک بحث روایی یا ذوقی نیست که بگوئیم، به دلالت این آیه شریفه همه ائمه معصومین و امام زمان(عج) ما را می‌بیند، حیات و ممات اینها یکی است.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم بیان داشت: ائمه طاهرین(ع) شاهد بر اعمال همه مردم، نه فقط شیعه، نه فقط مسلمان‌هاهستند، اینها چون واسطه بین خدا و خلق هستند، شاهد علی الناس هستند، چه مسلمان چه کافر، یهودی، مسیحی، مشرک، هر کسی که هست، یعنی ائمه ما این مرتبه را دارند اینها امت وسط هستند، حالا وسط معانی زیادی در لغت برایش شده که اینها را به تفسیر مراجعه کنید، ولی اگر روایتی هم نداشتیم خود آیه شریفه دلالت بر اصل امامت دارد.

آیت الله فاضل لنکرانی خاطرنشان کرد: مرحوم والد در یک جلسه‌ای که آقای قرائتی تشریف آورده بودند، فرمودند حالا اگر کسی به شما بگوید یک آیه از قرآن برای ما بیاورید که دلالت بر اصل امامت داشته باشد و هیچ روایتی در کنارش لازم نباشد، ایشان یک مقدار فکر کرد و گفت من هر آیه‌ای در ذهنم هست حتماً باید روایتی به آن ضمیمه شود تا دلالت آیه تمام شود، بعد ایشان به همین آیه اشاره کردند و فرمودند این آیه هست وَکَذَلِکَ جَعَلْنَاکُمْ أُمَّةً وَسَطًا لِتَکُونُوا شُهَدَاءَ عَلَی النَّاسِ وَیَکُونَ الرَّسُولُ عَلَیْکُمْ شَهِیدًا به خوبی دلالت دارد که امت پیامبر آخر الزمان سه گروهند؛ پیامبر، مردم، یک گروه هم بین پیامبر و مردم هستند که اینها شهدای بر مردم هستند. روایات هم فرمودند نحن الامة الوسطا، اگر روایات هم نباشد این امت وسط کیست؟ آنچه قرآن و خدای متعال می‌فرماید شاهد بر مردم هستند را امام وحجت و وصی پیامبر می‌گوئیم، پس این فکر که بگوئیم بعد از پیامبر همه می‌شوند مردم و فرقی وجود ندارد، همه یکسان هستند و وصی‌ای از جانب خدا نداریم با خود این آیه سازگاری ندارد، خود این آیه یک دلالت روشنی بر این مطلب دارد، در این چند جمله‌ای  یکی از اوصاف بزرگ پیامبر اکرم و یکی از مقامات منحصر به ایشان، هم شاهد بر اعمال انبیاء گذشته است و چه نتایجی دارد که عرض کردیم، و هم شاهد بر اوصیاء خودش هست، شاهد بر ائمه معصومین علیهم السلام است و ما نتیجه بگیریم علاوه بر اینکه این دست ما، اعضا و جوارح ما، روز قیامت به نطق و سخن در می‌آیند و علیه ما شهادت می‌دهند خدای ناکرده، علاوه بر اینکه خود زمین شاهد است، هزاران شهود وجود دارد خود وجود مبارک پیامبر هم شاهد است، ائمه معصومین هم شاهد هستند و ما باید مراقبت بیشتری کنیم، بدانیم هر کاری انجام می‌دهیم این وجود شریف شاهد بر او هست.

فی الجمله امروز گفتیم این آیه شریفه را این مقدار بحث کنیم پیامبر حق بزرگی بر همه ما دارد و این نکات را از این آیه شریفه استفاده کردیم.

استاد حوزه علمیه قم اضافه کرد: اینهایی که می‌خواهند شاهد بر مردم باشند باید اطلاع از همه اعمال مردم داشته باشند یعنی باید یک شخصیت‌هایی باشند، یک وجود نورانی داشته باشند با این وجود نورانی‌شان خوب و بد اعمال مردم را ببینند و شاهد باشند و این خوب و بد در مقام آنها هیچ تغییری ایجاد نمی‌کند. اینکه می‌خواهد شاهد بر اعمال مردم باشد باید شخصیتی باشد که علمش، مقامش، نفسش، نورانیّتش، عصمتش، همه اینها را داشته باشد و آن ائمه معصومین علیهم السلام هستند.

انتهای پیام  ۳۱۳/۱۷